دریا و راههای دریایی از دیرباز برای ایرانیان اهمیت بسزایی داشته و اهمیت این امر تا به آنجاست که به مسئله پیوند دو دریای شمال و جنوب کشور، نه به وسیله جاده بلکه از راه آب موضوعیست که سالهاست ذهن مردمان این سرزمین را به خود مشغول و به قول معرف، آن را به یک آرززو تبدیل کرده و به رویای بسیاری از سیاستمداران تبدیل شده است و میتوان اینگونه نتیجه گرفت که اهمیت این ارتباط از دیرباز برای این سرزمین شناخته شده بوده است. نقش دريا در زندگي انسان امروزي را می توان از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار داد و در این میان، ترابری دریایی را باید از جمله مهمترین گزینه های این عرصه در نظر گرفت. به عقیده کارشناسان، ترابري دريايي از ديدگاه اقتصادي و سهولت جابجايي نسبت به ساير گونهها از قبيل استفاده از خطوط هوايي، راهآهن و جاده ها برتري مطلق دارد. اگر به علوم و نتایج بسیاری از مطالعات رجوع کنیم می بینیم که با استفاده از نيروي يك اسب بخار در شرايط مساوي از طريق هوا می توان معادل هشت كيلوگرم بار، از طريق راه شوسه زميني، معادل صد كيلو گرم بار، از طريق راهآهن، معادل هشتصد كيلوگرم بار و از طريق دريا، معادل چهارهزار كيلوگرم بار را جابجا کرد که همین یک مورد می تواند اهمیت استفاده از دریا و توجه به صنایع وابسته به آن را بیش از پیش نمایان سازد. *** در کنار اهمیت صنایع دریایی باید به رشد صنعت کشتیسازی بهعنوان یکی از شاخصترین صنایع مرتبط با قابلیتهای بیشمار این صنعت در بهرهبری نیروی انسانی و اشتغالزایی نیز اشاره کرد و تاسف خورد که به دلایلی از جمله، بالا بودن نرخ بهرههای بانکی و بیتوجهی مسئولان، این عرصه رشد چندانی نیافتنه و شاید گزاف نباشد اگر عنوان کنیم هنوز دانش، آگاهی و اراده لازم در کشور برای ایجاد یک تحول عظیم در این صنعت وجود ندارد. اما با این تفاسیر، هستند شرکت ها و مجموعه هایی که در سکوت و با برنامه های جامع و مدونشان نه تنها در بخش کشتی سازی و صنایع وابسته اش به پیشرفت های عظیمی دست یافته اند بلکه در دوران تحریم، دنیا را مات و مبهوت خود کرده اند. سواحل همیشه فارس در جنوبی ترین نقطه کشور و در جوار سواحل خلیج همیشه فارس، شرکت بزرگی وجود دارد که امروز به عنوان قطب کشتی سازی و اشتغال آفرینی در صنعت دریایی کشور و خاری به چشمان دشمنان تبدیل شده است. مدیریت علمی، وجود نیروهای تخصصی و امکانات نرم افزاری ایزوایکو در چند سال گذشته باعث شده تا این شرکت بخش وسیعی از نیازمندیهای دریایی ایران را در حوزه صنعت دریایی تامین کند. از توانمندیهای این مجموعه، همین بس که، عملکرد ایزوایکو کمیته دریانوردی مجلس را برآن داشته تا در مورد واگذاری ساخت فازهای ۱۱ پارس جنوبی به این شرکت رایزنی کنند، که این مسئله نشان می دهد نگاه مسئولان وزارت نفت در واگذاری و تامین نیازمندیها به شرکت های توانمند ایرانی معطوف است و شرکت مجتمع کشتی سازی و صنایع فراساحل ایران نیز بعنوان یکی از توانمند ترین شرکت های تخصصی صنعت دریایی، می تواند در ساخت شناور و دیگر سازه های فراساحلی و دریایی مورد نیاز فاز ۱۱ پارس جنوبی در استقلال و خودکفائی کشور در بی نیازی از بیگانگان نقش آفرین باشد. تولد امپراطور خوب است بدانیم ایزوایکو چطور متولد شد و امروز در اوج اقتدار، دارای چه توانمندی هایی است. در سال۱۳۵۲ با طراحی شركت آلمانی بلوم اندفوس و به منظور جذب بخش بزرگی از بازار تعمیرات و ساخت شناور در ۳۶ كیلومتری غرب بندرعباس شـركت مجتمـع كشتیسـازی و صنـایع فراساحل ایران با نام اختصاری ایـزوایكو تاسیس شد. حالا بعد از گذشت ۴ دهه از آن روز، مجتمع کشتی سازی و صنایع فرا ساحل ایران با داشتن قـریب به ۳ هـزار كیلومتر مرز آبی در كشور و با توجه به توسعه، بهره برداری، گسترش حمل و نقل مواد نفتی و افزایش تردد واحـدهای شنـاور در منطقه استـراتژیك خلیـج فـارس و دریـای عمان، بعنوان یکی از بزرگترین شرکتهای فعال در زمینه صنعت کشتی سازی؛ ساخت انواع کشتی اقیانوس پیما، شناور، سازههای دریایی، سکوهای نفت و گاز و تعمیر انواع شناور دریایی فعالیت مینماید. این مجتمع کشتی سازی به منظور استفاده بهینه از تواناییهای موجود، افزایش کارایی مدیریت، انعطاف پذیری در رقابت، کاهش هزینه، ارزش آفرینی، بهرهگیری از مزیتهای نسبی در کشور و نیز مصون سازی سرمایه گذاریهای صورت گرفته، بر اساس مصوبه مجمع در سال۱۳۸۶ تصمیم به تغییر ساختار مجتمع کشتی سازی ایزوایکو به حالت هولدینگ نمود؛ که این گروههای خودگردان به روش SBU فعالیت خود را آغاز کردند. در ایزوایکو مهندسان و کارگران صنایع دریایی توانسته اند در مسیر خودکفایی ایران درساخت و تعمیرات صنایع دریایی نقشی ارزنده ای داشته باشند و بی شک مدیریت متخصص و هوشمندی در چینش نیرو و استفاده علمی و محلی از منابع در چند سال گذشته شرکت مجتمع کشتی سازی و صنایع فراساحل ایران را به یکی از جایگاههای مهم در عرصه صنعت دریایی کشور و دنیا تبدیل کرده که به جرات می توان گفت، بومی شدن دانش طراحی، ساخت و تولید انواع شناور، جک آپ و دیگر سازه های فراساحلی نتیجه بهره گیری از توان متخصصان ایرانی است. * مجموعه ای با زیرمجموعه های عظیم شرکت مجتمع کشتی سازی و صنایع فراساحل مشتمل بر چندین شرکت است که هر کدام در بخش های مهم و اساسی مشغول به فعالیت می باشند. شرکت صنایع کشتی سازی بحر گسترش هرمز در زمینه طراحی و ساخت شناورهای متوسط از قبیل کشتیهای باربری، فرآوردهبر، کانتینربر، فلهبر و همچنین بارج و دوبه با ظرفیت حمل بار در کلاسهای مختلف تا سقف حداکثر ۷۰.۰۰۰ تن ظرفیت فعالیت مینماید. شرکت صنایع کشتی سازی ندیم گسترش هرمز در زمینه ساخت و تعمیر انواع شناورهای کوچک ازجمله بارج، لندینگ کرافت، یدککش، اسکله و شناورهای صیادی تا ظرفیت باربری ۴.۰۰۰ تن در کلاسهای مختلف فعالیت مینماید. شرکت پرشیا هرمز که تعمیر انواع شناور تا ۸۰۰۰۰ تن را در دستور کار خود داشته و سالانه قادر به تعمیر ۶۰ فروند انواع شناور میباشد. پرشیا هرمز در سال ۸۷ كه نخستین سال فعالیتش بود، موفق به تعمیر ۵۰ فروند كشتی و در سال ۸۸، این رقم رابه ۵۷ فروند افزایش داد. هر چند در ابتدای سال ۸۹ وقفهای در كار این شركت ایجاد شد اما با ساماندهی امور، تعمیر كشتیها از سر گرفته شد؛ به طوری كه در این سال ۳۶ فروند كشتی تعمیر شد. هر چند در این سال تعداد شناورها كاهش یافت، اما شركت پرشیا هرمز موفق به تعمیرات كشتیهای اقیانوسپیما با حجم كار فوقالعاده شد كه مقامات این شركت از آن به عنوان یك دستاورد نام میبرند. ساخت حوضچه خشك در شركت كشتیسازی عظیم گسترش از شركتهای تابعه ایزوایكو نیز نقش مهمی در صنعت ساخت و تعمیر كشتیهای بزرگ كانتینری باری، نفتكش و حمل ال ان جی دارد. تحریم، تهدید، فرصت مطمعنا تحریم ها تاثیرات منفی خود را بر روی بخش های مختلف صنعت می گذارند اما در این میان مجموعه ای موفق است که بتواند این تهدیدها را به فرصت تبدیل کند. این روزها محدودیت در خرید تجهیزات و مواد اولیه مورد نیاز از خارج كشور، بهانهتراشی و عدم همكاری كارخانجات و شركتهای سازنده خارجی در فروش این تجهیزات به ایران، دشواری در نقل و انتقال وجوه و عدم تامین منابع مالی و بانكی از داخل و خارج از كشور، ایزوایكو را نه تنها در پروژههای ساخت كشتی، بلكه در بخش فراساحل نیز به زحمت انداخته اما مقامات ایزوایكو معتقدند از نظر اجرایی، تمام شرایط در این شركت فراهم است و برای جبران تاخیرهای ناخواسته و خارج از اراده به محض ورود تجهیزات مورد نیاز، پروژه هایشان را با دو شیفت كاری می کنند. با این شرایط از پروژههای دریایی پارس جنوبی می توان به طراحی، ساخت، نصب جكت و دك ها و همچنین حفاری و لولهگذاری و كابلریزی دریایی اشاره کرد که به عهده ایزوایكو گذاشته شده است. از دیگر توانمندیهای این شرکت، ساخت كشتیهای كانتینری و نفتكش سفارشی كشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شركت ملی نفتكش است. كشتی ۲۲۰۰ TEU كانتینری «ایران- شهركرد» دومین كشتی از سری سفارشات كشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به ایزوایكو و دومین كشتی اقیانوسپیمای ساخت داخل بود که در سال ۸۸ در بندرعباس به آب انداخته شد و بعد از آن هم، كشتی «ایران - كاشان» سومین كشتی از این سری در دستور کار قرار گرفت. پروژه ساخت كشتیهای كانتینربر سفارشی كشتیرانی جمهوری اسلامی ایران برای ساخت پنج فروند كشتی در شركت ایزوایكو در بندرعباس، با امضای قرارداد آن در سال ۷۹ كلید خورد و در سال ۸۰ اجرایی شد و كشتی ایران اراك اولین فروند از این سری بود که دل به دریاها زد. قابل ذکر است ساخت كشتیهای فرآورده بر نیز در برنامه های این شرکت قرارداد. * بومی شدن تعمیر جک آپ و ساخت شناور وقتی تعمیر يک دکل حفاری دريايی برای اولين بار در کشور به ایزوایکو سپرده شد همگان پی بردند که اين اقدام، گامی در جهت ورود به حوزه ساخت جکآپ است. مهندس حميد رضاييان اصل مديرعامل ايزوايکو در اینباره گفت: موضوعی که در بخش پروژههای فراساحل طی سالهای اخير بطور جدی مطرح شده، نياز کشور به دکلهای حفاری دريايی یا همان جک آپ است که در اين زمينه سازمان گسترش و نوسازی صنايع ايران که ايزوايکو زيرمجموعه آن قرار دارد؛ اقداماتی را برای ورود به حوزه ساخت اين سازههای دريايی آغاز کرده است. وی ادامه داد: برای ورود ايزوايکو به اين بازار، انجام تعميرات دکلهای حفاری دريايی استارت بسيار خوبی است که در اين زمينه کارها با تعميرات دکل دريايی شهيد مدرس، متعلق به شرکت ملی حفاری ايران، به ايزوايکو واگذار و در شرکت بحرگسترش هرمز آغاز شد. رضاييان اصل با بيان اينکه آغاز پروژه جکآپ در ايزوايکو همزمان با سال جديد را به فال نيک ميگيريم، افزود: با توجه به نامگذاری سال ۹۲ با عنوان «حماسه سياسی، حماسه اقتصادي»، اجرای اين پروژه برای اولين بار در داخل را حماسهای در حوزه صنايع دريايی ميدانيم که اميد است با همکاری همه متخصصين و کارکنان ايزوايکو و حمايت مسؤولان و رسانهها بهخوبی انجام گيرد. مديرعامل ايزوايکو از برنامه های جدی مجموعه تحت امرش در جهت ورود به حوزه ساخت جکآپ خبر داد و درباره توانمنديهای ايزوايکو در اين زمينه گفت: وقتی از ساخت جکآپ صحبت ميشود، بايد بخشهای مختلف آن را ديد. يک بخش کار، سازه اصلی است که در يارد کشتيسازی ايزوايکو بهراحتی قابل انجام است. بخش ديگر، قسمتهای نفتی و تجهيزات مکانيکی و الکترونيکی است که در اين بخش هم، ايزوايکو با در اختيار داشتن يارد و نيروهای متخصص توان انجام کار را دارد. همچنين، ما برای اسمبل کردن سازه ميتوانيم با بهرهبرداری از حوض خشک در سال جاری، از اين زيرساخت هم بهره ببريم و از اين جهت، هيچ جا در کشور به عظمت و بزرگی ايزوايکو برای انجام اين پروژه وجود ندارد. حاشیه ها ایران اراک اولین کشتی اقیانوس پیمای ساخت کشور علیرغم تحریم های صورت گرفته تحت نظر موسسه GL و با کیفیت قابل رقابت با نمونه خارجی و تحویل داده شده. این کشتی بارها و بارها دل بر امواج متلاطم اقیانوس زد و با حداکثر ظرفیت، بار حمل کرد و با کمترین خطای ممکن از پس هر مأموریتی برآمد و به کشورهای دور و نزدیک رفت و آمد نمود و باعث افتخار بیش از پیش ایران و ایزوایکو شد. مشخصات ایران اراک: (کانتینر بر۲۲۰۰TEU) طول۱۸۶/۷متر، عرض ۳۰ متر، ارتفاع ۱۶ متر، آبخور ۱۱/۵ متر، سرعت با بار ۲۰/۹ گره دریایی، شعاع دریا نوردی ۲۰۰۰۰ مایل کشتی کانتینر بر ایران شهرکرد نیز دارای مشخصاتی مانند کشتی ایران اراک است. ۲ کشتی نفتکش ایران فهیم ظرفیت حمل ۳۵۰۰۰ تن فرآورده های نفتی شامل انواع اسید ها، الکلها و سایر مشتقات نفتی در ۱۶ مخزن مستقل که هر کدام بوسیله پمپ های جداگانه تخلیه و بارگیری می شوند. در ساخت این شناور ۱.۵ میلیون نفر روز در قسمتهای مختلف سازه فلزی، لوله کشی، نصب تجهیزات و ماشین آلات صرف شده است. نکته قابل توجه این شناور، نصب سیستم رانش آن با حداقل تلرانس به دست متخصصان داخلی است که در شناورهای قبلی با کمک متخصصین اروپائی انجام می شد و سنگین ترین شناوری است که در ایزوایکو ساخته شده است. مشخصات :طول ۱۷۸متر، عرض ۳۱ متر، ارتفاع تا دک اصلی ۱۷ متر، آبخور ۹ متر، سرعت با بار ۱۵ گره دریایی تعداد سیستم های اصلی شناور: ۴۴، حجم کل مخازن بالاست و سوخت : ۲۱۳۲۵ متر مکعب