| اغلب میانسال های تبریز بیاد دارند روزهایی را كه اهالی برای تامین آب آشامیدنی خود به گاری چی ها وابسته بودند؛ افرادی كه با منبع و بشكه بر روی گاری در شهر می چرخیدند و آب شرب می فروختند و شاید همین یك دلیل كافی باشد كه تبریزی ها قدر آب، این نعمت خدادادی را خوب بدانند و امروز اگر تبریز به عنوان یكی از زیباترین شهرهای ایران كمتر با مشكلی به نام آب آشامیدنی سالم روبرو است، به خاطر درایت و تدابیری است كه اهالی غیور این دیار، به همت دولت برای مدیریت منابع آب خود بكار بسته اند. گویا مهمترین چالش بشر در دهه های آینده، مساله آب و اختلافاتی است كه بر سر آن ایجاد خواهد شد و متاسفانه كشورمان ایران نیز در كمربند كشورهای كم آب جهان قرار دارد. با این حال استان های شمال غرب، غرب و جنوب غرب كشورمان، به ویژه آذربایجان شرقی، به نسبت از منابع خوب آبی برخوردارند كه حفظ و صیانت از آن نیازمند برداشتن گام های بزرگی است. *** در آذربایجان شرقی تا پیش از انقلاب اسلامی سدی ساخته نشده بود و اکنون محور توسعه منطقه بر مدیریت منابع آب به عنوان نقطه ثقل آبادانی است و حالا در این استان منابع آبی كه زمانی ارزان به هدر می رفت، با احداث ۱۴۳ سد كوچك و بزرگ مهار شده است. اكنون برای تامین آب تبریز یك خط لوله حدود ۱۸۰ كیلومتری وجود دارد كه آب را از رودخانه زرینه رود به این شهر منتقل می كند و خط دوم آن هم با پیگیری دولت در حال اجراست. ارسلان هاشمی مدیر عامل شركت آب منطقه ای استان آذربایجان شرقی رمز موفقیت های استان در مهار منابع آب را حاصل جدیت و حمایت مسئولان ارشد استانی عنوان کرد. موفقیت هایی كه جلوه های خود را با اتمام طرح های مهر ماندگار در دولت دهم پررنگ تر و شفاف تر به نمایش خواهد گذاشت. هاشمی از ۲۰ طرح تعریف شده در وزارت نیرو برای این استان در قالب طرح های مهر ماندگار خبر داد كه تمام آنها در حوزه آب هستند؛ طرح هایی كه قرار است تا پیش از پایان كار دولت دهم، به بهره برداری برسند. دولت در این استان از مجموعه طرح های نیمه تمام، ۵۸ طرح را در مرحله نخست در قالب طرح های مهر ماندگار قرار داده كه بیشترین طرح ها مربوط به حوزه مدیریت آب است. از جمله طرح های ماندگار وزارت نیرو در این استان، آبرسانی به تبریز است كه در زمره طرح های تحت نظارت سازمان بهداشت جهانی به عنوان یكی از پنج شهر منتخب در سطح جهان است، این طرح آبرسانی دومین خط لوله با طول ۱۸۹ كیلومتر است كه با تكمیل آن، حدود ۶۰ درصد آب شرب مركز آذربایجان شرقی از زرینه رود تامین می شود. البته تلاش هایی هم در جریان است كه در اجرای این طرح ها از اعتبار منابع بانك جهانی استفاده شود. طرح های ماندگار با شتاب پیش می رود طرح های آبرسانی به شهرهای مختلف آذربایجان شرقی، به ویژه برای میانه و مرند نیز از دیگر طرح های ماندگاری است كه مسئولان شبكه آب منطقه به سرعت در حال اجرای آن هستند و اصرار دارند تا پیش از خرداد سال آینده به آن رنگ واقعیت ببخشند. هاشمی، ماهیت تمام طرح های مهر ماندگار وزارت نیرو را در آذربایجان شرقی زیربنایی دانست و گفت: حوزه آب در اصل به عنوان بخش زیرساختی توسعه پایدار محسوب می شود و فعالیت این حوزه بر ثبات توسعه دیگر بخش ها نیز نقش مستقیم دارد. وی از جمله طرح هایی كه برای مهر ماندگار تعریف شده است را طرح های سد سازی برشمرد و از ۱۰ سد در حال اجرا و ۱۲ سد در دست مطالعه خبر داد. به گفته مدیر عامل شركت آب منطقه ای استان آذربایجان شرقی ایجاد شبكه های آبرسانی و زهكشی در گستره ۵۳ هكتار برای سال ۹۱ در این استان هدف گذاری شده و اتمام به موقع این طرح ها بستگی به تامین به موقع منابع مالی آن دارد. البته نگرانی در مورد تامین اعتبار را علی اكبر محرابیان دستیار ویژه رییس جمهوری كه مسئولیت پیگیری و تكمیل طرح مهر ماندگار را بر عهده دارد، پیش از این در چندین سفر استانی خود رفع کرده و از نبود مشکل برای تامین اعتبار این طرح ها خبر داده بود. ساماندهی رودخانه های مرزی و مسیل های داخلی و تهیه نقشه حریم بستر رودخانه ها، با هدف جمع آوری روان آب ها نیز از دیگر برنامه های مهم شركت منطقه ای آب آذربایجان شرقی در قالب مهر ماندگار است كه هاشمی مدیر عامل این شركت به آنها اشاره کرد. وی با بیان اینکه این پروژه ها ظرف سه سال گذشته شتاب و جهش خوبی داشته و از نظر اعتبارات نیز مورد حمایت قرار گرفته است، گفت: اعتبارات محقق شده در دولت های نهم و دهم، بیش از دو و نیم برابر اعتبارات اختصاص یافته طی سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی بوده است و به همین سبب در این سالها شاهد بهره برداری از طرح های مهمی بوده ایم. از جمله مهمترین طرح ها، سدهای قلعه چای در شهرستان عجب شیر و خداآفرین، بر روی رودخانه مرزی ارس است كه تنها نزدیك به ۴۰ هزار هكتار از اراضی پایاب مستعد منطقه را تحت پوشش قرار داده است. ** بهره برداری از سدی كه عمرش ۱۰۰ سال است عملیات اجرایی یك سد بتنی دوقوسی به نام شهریار در شهرستان میانه، در همین ماههای اخیر پایان یافته و تا هفته دولت به بهره برداری می رسد. مدیر عامل شركت آب منطقه ای آذربایجان شرقی اثرات ملی این طرح را در حوزه اقتصادی و اجتماعی مورد تاكید قرار داد و گفت: هشت استان از منافع ملی این طرح بهره مند می شوند . هاشمی از سد شهریار به عنوان یكی از سدهای بزرگ كشور یاد كرد و افزود: این سد طرح های مدیریت جامع منابع آب وزارت نیرو را در حوزه آبریز قزل اوزن تكمیل می كند. وی با اشاره به ظرفیت های گردشگری طرح سد شهریار از جمله ماهیگیری، استقرار سیاحتگاه و نزدیكی به خط راه آهن از فراهم بودن امكانات مطلوب برای گردشگری در این محل خبر داد. سد بتنی دو قوسی شهریار به عنوان بزرگترین سد بتونی دوقوسی شمال غرب كشور در۳۹ كیلومتری شمال شرقی شهرستان میانه به منظور تامین نیاز آبی اراضی و شالیزارهای استان گیلان و جبران كاهش حجم مخزن سد سفیدرود توسط شركت آب منطقه ای آذربایجان شرقی اجرا شده است . این طرح سد و نیروگاه به عنوان طرح برتر بتنی سال ۱۳۹۰ كشور در رشته سدسازی در نهمین همایش بتن در محل مركز همایش های بین المللی دانشگاه شهید بهشتی در روز جهانی بتن انتخاب شد . طول تاج این سد ۲۰۷ متر و ارتفاع آن از پی ۱۳۵ متر و حجم اولیه مخزن آن ۷۰۰ میلیون متر مكعب است . به گفته مدیر عامل شركت آب منطقه ای آذربایجان شرقی، این سد افزون بر كاربری تامین نیاز آبی كشاورزی و صنعتی استان گیلان، ۱۲ هزار هكتار از اراضی شهرستان میانه و محیط زیست، كنترل سیلاب و ایجاد سیلاب های مصنوعی برای رسوب زدایی مخزن سد سفیدرود، برای تولید ۱۶۸ گیگاوات ساعت انرژی پیك در سال طراحی و اجرا شده است. همچنین تمامی مراحل تحقیقات، طراحی، تجهیزات و اجرای آن توسط متخصصان داخلی انجام شده و سدی است كه به گفته هاشمی، جزو سدهایی با طول عمر ۱۰۰ سال در جهان محسوب می شود و دارای مزیت های مهم در حوزه های انرژی و به تبع بازخوردهای اقتصادی، كشاورزی و حتی گردشگری است. وی گفت: از مهمترین شاخص های سد شهریار، كنترل، مهار و تجمیع سیلاب ها و روان آب های بالا دست سفید رود است كه دارای نیروگاه برق آبی است و از یك چشم انداز طبیعی بسیار زیبایی برخوردار می باشد و علاوه بر آذربایجان شرقی ، استان های همجوار را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد. سد شهریار قابلیت لایروبی آسان دارد و از پروژه های بزرگ آبی كشور محسوب می شود. ** ساختن سد به تنهایی كافی است ؟ اما برنامه مهم در آذربایجان شرقی چیست؟ آیا با توجه به كاهش نزولات آسمانی و گرم شدن عمومی زمین، ساختن سد به تنهایی كافی است؟ هاشمی، كنترل روان آبها در سطح استان ، تغییر الگوی كشت و نیز بهسازی روش آبیاری را از جمله مهمترین برنامه های آبی استان توصیف كرد و گفت: با اعتبارات خوبی كه اختصاص یافته، توسعه شبكه آبیاری تحت فشار ، بستن چاه های غیر مجاز و جلوگیری از برداشت بی رویه منابع زیر زمینی در دستور كار استان قرار دارد وی ساخت و ساماندهی شبكه های آبیاری زیردست سدها را یكی از مهمترین اقدامات تكمیلی برای مصرف بهینه منابع آبی موجود در سدها دانست و آن را وظیفه ای بیرون از محدوده وظایف وزارت نیرو خواند . هاشمی ابراز امیدواری كرد با تزریق به موقع منابع مالی بهره برداری از شبكه های آبیاری زیر دست سدها از سوی جهاد كشاورزی سرعت بگیرد وی همچنین به این مساله اشاره كرد كه با مجموعه اقدامات گفته شده در دست اجرا، زمینه جبران بخش قابل توجهی از كمبود آب دریاچه ارومیه فراهم خواهد شد. این مسئول ارشد آب استان آذربایجان شرقی، همراهی و مشاركت مردم را از اصلی ترین عوامل موفقیت طرح ها و برنامه ها در حوزه آب دانست و گفت: اصلی ترین عامل در پیشبرد برنامه ها، مردم هستند و ما در چارچوب برنامه جامع مدیریت حوضه آبریز دریاچه ارومیه روی این همراهی و كمك مردم حساب می كنیم . |  |
↧
خداحافظ لبهای تشنه
↧