| توسعه و ترویج کتابخوانی در دهه های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰میلادی (۱۳۶۰-۱۳۵۰) مورد توجه یونسکو قرار گرفت و اکنون از موضوع ها و دغدغه های بزرگ کشور های در حال توسعه است و در این میان پژوهش های یونسکو جایگاه مهم کتابخوانی و اهمیت آن را برای توسعه ی اقتصادی کشورها روشن ساخته است. *** ترویج کتابخوانی موضوعی چند وجهی است و شامل سطح خرد و کلان است. اگر از سطح کلان به آن نگاه کنیم، راهبردی ملی و نیازمند توجه و برنامه ریزی برای حلقه های گوناگون کتاب و کتابخوانی است. این حلقه ها شامل تألیف، نشر، برپایی و تجهیز کتابخانه های عمومی و ... است. یک سوی این حلقه، دسترسی به کتاب های مناسب و ارزان و جایی برای مطالعه و سوی دیگر آن، ایجاد انگیزه برای کتابخوانی است. در چند سال اخیر در ایران نیز تلاش های زیادی برای ترویج کتابخوانی صورت گرفته است که توسعه فضاهای کتابخانه ها در شهرستانها یکی از این اقدامات به شمار می آید. هر نفر، ۲ متر کتابخانه بر اساس آمارها در آذربایجان‌شرقی به ازای هر۱۰۰ نفر جمعیت، در حدود دو متر مربع فضای کتابخانه وجود دارد که از این نظر در رتبه چهارم کشوری قرار دارد. در این استان مجموع زیربنای کتابخانه‌های عمومی ۷۴ هزار و ۴۲۱ متر مربع است. چندی پیش، حسن خدایی مدیرکل کتابخانه‌های عمومی آذربایجان‌شرقی تعداد مراجعه‌کنندگان به کتابخانه‌های عمومی استان در طول یک سال گذشته را ۶ میلیون و ۴۳۸ هزار و ۶۰ نفر اعلام کرده بود که با این تفاسیر می توان گفت کتابخانه‌های عمومی این استان رتبه نخست کشور را از نظر تعداد مراجعه کنندگان به خود اختصاص داده اند. آذربایجان شرقی دارای ۱۲۵ باب کتابخانه عمومی است که از این لحاظ در سطح کشور رتبه ششم را به خود اختصاص داده است و بر اساس گزارش ها، این کتابخانه‌ها در تمام شاخص‌های لازم از میانگین کشوری بالاتر هستند. در یک سال اخیر چهار میلیون و ۳۱۷ هزار و ۶۸۸ جلد کتاب از این کتابخانه‌ها به امانت برده شده است که نسبت به این رقم، آذربایجان‌شرقی در زمینه کتابهای به امانت برده شده رتبه دوم کشوری را داراست. همچنین تعداد اعضای کتابخانه‌های عمومی استان هم اکنون ۱۴۰هزار و ۵۶۵ نفر است که نسبت به اوایل انقلاب ۴۴۰ درصد رشد نشان می‌دهد. در مقایسه تعداد اعضا و کتابهای به امانت گرفته شده نیز باید گفت با توجه به آخرین آمار اعضای فعال در استان، تعداد کتابهای امانت گرفته شده به صورت سرانه توسط هر عضو ۳۲ جلد و در هر ماه ۲.۵ جلد کتاب بوده که می تواند آمار خوبی باشد اما نسبت به آمارهای کشورهای پیشرفته و کتابخوان فاصله دارد. تعداد کل کتابهای موجود در کتابخانه‌های عمومی استان هم اکنون ۲ میلیون و ۱۴ هزار و ۹۵۹ جلد می‌باشد که نسبت به اوایل انقلاب ۸۱۴ درصد رشد داشته است. البته بهتر است بدانیم بیشترین رده موضوعی امانت کتاب به ترتیب ادبیات، کودکان و مذهب و نیز کمترین رده موضوعی مربوط به کلیات و فلسفه است. دروازه ای به سوی دانش و معرفت راه‌اندازی سیستم باز مخزن کتابخانه‌های عمومی استان از جمله قول هاییست که مدیرکل کتابخانه‌های عمومی آذربایجان‌شرقی داده و تاکید کرده این کار با هدف تسهیل مشاهده و انتخاب مستقیم کتابها توسط مراجعان انجام می‌شود و طی آن مخزن کتاب ها در کنار تالار مطالعه قرار خواهد گرفت. این کار به دلیل افزایش تعداد اهداکنندگان کتاب به کتابخانه‌های عمومی استان است، تا یک مخزن اختصاصی برای کتابهای اهدایی پیش‌بینی شود. همچنین برای نخستین بار ایستگاه‌های مطالعه کتاب در مرکز استان راه اندازی می شود. این ایستگاه‌ها دارای ۱۵ عنوان کتاب هستند که پنج عنوان آنها مربوط به بخش کودک و نوجوان و بقیه مختص بزرگسالان هستند. بیانات مقام معظم رهبری در مورد کتاب نشانگر جایگاه رفیع این کالای فرهنگی می باشد. ایشان می فرمایند: کتاب، دروازه ای به سوی جهان گسترده ی دانش و معرفت است و کتاب خود، یکی از بهترین ابزارهای کمال بشری است... کسی که با این دنیای زیبا و زندگی بخش –دنیای بزرگ- ارتباط ندارد، بی شک از مهم ترین دستاورد انسانی و نیز از بیشترین معارف الهی و بشری محروم است. برای یک ملت، خسارت بزرگی است که افراد آن با کتاب سروکار نداشته باشند؛ و برای یک فرد، توفیق عظمیم است که با کتاب مأنوس و همواره در حال بهره گیری از آن – یعنی آموختن چیزهای تازه- باشد... جوانان و پدران و مادران و به خصوص بچه ها، باید با کتاب انس پیدا کنند؛ این کار می شود. اگر پدر و مادر کتابخوان باشند، به احتمال زیاد بچه ها کتابخوان خواهند شد. باید پدران و مادران، بچه ها را از اول با کتاب محشور و مأنوس بکنند. حتی باید بچه های کوچک با کتاب انس پیدا کنند. بچه هایمان را هم از اول کودکی عادت بدهیم که کتاب بخوانند؛ مثلا وقتی می خواهند بخوابند، کتاب بخوانند و بخوابند. وقتی که ایام روز فراغتی هست، یا مثلا روز جمعه ای که بازی می کنند بخشی از آن را حتما برای کتاب قرار بدهند. |  |
↧
آذربایجان شرقی، مانوس با یار مهربان
↧