| پل "نمیر" رودهن از جمله آثار تاریخی بارز شمال شرق استان تهران و شهرستان دماوند محسوب می شود که قدمتی ۸۰۰ ساله دارد و در فهرست آثار ملی نیز به ثبت رسیده است؛ از اقدامات معمول برای حفظ و صیانت از بناهای ارزنده ای مانند پلهای کهن، جلوگیری از تردد ماشین آلات و جریان ترافیک خودرویی است، اما امروز از روی شانه های نحیف و لرزان پل "نمیر" نه تنها اتومبیل سواری بلکه کامیون با باری سنگین نیز اجازه عبور دارد. طبق موارد مندرج در کتب تاریخی و سفرنامه های مختلف از این بنای کهن به عنوان نخستین راه ارتباط دهنده مناطق تهران قدیم و فیروزکوه یاد می شود. این ویژگی پل نمیر امروز نیز کاربری شناخته شده اثر تاریخی مذکور قلمداد می شود و گویی برای این کهن مسیر احداثی بر روی رودخانه فصلی "آه رود" زمان و مجالی برای بازنشستگی و فراغت دیده نشده است. پل تاریخی نمیر که در گویش محلی با نام "زنجیر" نیز شناخته می شود در ۳۰ کیلومتری پایتخت، نواحی شرقی رودهن، حدفاصل میان دو محور مواصلاتی دماوند - فیروزکوه و هراز، بر فراز دره ای سرسبز و بر روی رودخانه ای فصلی خودنمایی می کند. وجود آب و هوایی دلپذیر در میان باغات مثمر و خانه های ویلایی در اطراف این بنای کهن علاوه بر ارزش تاریخی بر قدر و قیمت شاخص طبیعت گردی آن نیز می افزاید. نقطه نظرات ضد و نقیض در خصوص دوره ساخت بنا گمانه زنی ها پیرامون قدمت دقیق و دوره ساخت پل "نمیر" از سوی کارشناسان حوزه تاریخی کهن دیار دماوند شاید به دلیل تعمیرات مکرر کمی ضد و نقیض بیان شده، برخی مورخان این اثر را به واسطه وجود آجرهای سه سانتی، متعلق به ادوار حکمرانی سلسله آل بویه و یا سلجوقیان می دانند و گروهی دیگر با رد این ادعا، احداث ابنیه یاد شده در دوره صفویان را احتمالی قریب به یقین تلقی می کنند، البته احتمال دوم دارای موارد مؤید بسیار بیشتری است، از این رو، باید پل نمیر را حاصل ذوق هنرمندان چیره دست قرون بعد از دهم هجری خورشیدی به شمار آورد. شاکله پل را تک دهانه ای تقریباً ۱۰ متری و کشیده از شمال غرب به جنوب شرق دره ای عمیق و مستقر بر روی رودخانه "آه رود" شامل می شود، هر دو سوی پل از مصالحی مانند سنگ لاشه و ملات ساروج شکل گرفته و قوس جناغی آن را با آجر پوشانیده اند. بر اساس شواهد موجود با مرمت اساسی این سازه در دوران پهلوی دوم که به دلیل نوع کاربری مهم آن انجام شد، از سایر مصالح ساختمانی محلی نظیر سنگ پاک تراش نیز سود برده اند، هرچند در خلال این بازسازی شکلی منظم از کاربرد مصالح دیده نمی شود، در بخش قوس جناغی و دهانه اثر شش ردیف و در قسمتهای دیگر سه ردیف آجرکاری شده است. به غیر از پایه های پل که با قرار گیری در معرض برخورد سنگ و چوب سیلابهای فصلی طی سالیان متمادی کمی فرسایش یافته، قوس و بدنه بنا به رغم قدمت زیاد همچنان مستحکم در جای خود ایستاده است که البته در این اواخر آثار تخریبی ناشی از تردد خودروهای سنگین نیز بر پیکره پل دیده می شود. پل "نمیر" یا به قول اهالی محلی،"زنجیر رودهن" با قامتی کشیده و رعنا و برخورداری از قوسهای تیز جناغی در ردیف آثار منحصر به فرد استان تهران قرار دارد که شاید نظیر آن را کمتر بتوان در این استان یافت، اما حال و روز این پیرمرد نشسته بر مسیر قدیم محور تهران - شمال این روزها چندان مساعد نیست. تخریب بخشی از اثر ۸۰۰ ساله سال گذشته ظاهراً بر اثر برخورد خودرو یا به سبب فرسایش طبیعی و یا هر دلیل دیگری بخشی از بال جنوب غربی پل تاریخی نمیر فرو ریخت و مسئولان اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری توجه خاصی به آن نداشته و یا دستکم اقدامی برای مرمت دوباره این بنا نکرده اند. در این بین، اجرای طرح آسفالت ریزی طی سالهای گذشته بر بستر سنگفرش قدیمی روی پل که با استفاده از سنگهای محلی، زیبایی خاصی به اثر بخشیده بود نیز اقدامی در جای خود عجیب و شاید کمی مضحک به نظر می رسد، حال امروز آسفالت سیاه و سرد همه زیبایی و گرمای این بنای ۸۰۰ ساله را در درون خود محبوس و یا اگر بهتر بگوییم سرکوب کرده است و با دیدن بخش کوچکی از آن سنگ فرش چشم نواز دل هر عاشق میراث فرهنگی این سرزمین اسلامی به درد می آید. نوشتن یادگاری بر روی کالبد این یادگار کهن پدران و میراث مانده از سرزمین اجدادیمان توسط عده ای بی خرد نیز مشکل تنها این پیر گذرگاه هشت قرنی مستقر در شمال شرق استان تهران نیست، بلکه نمونه چنین ضربات حاصل از خنجر بی فرهنگی بارزی را می توان بر پیکر بسیاری از این آثار مشاهده کرد. از دیگر اقدامات معمول برای حفظ و صیانت از بناهای ارزنده ای مانند پلهای کهن، جلوگیری از تردد ماشین آلات و جریان ترافیک خودرویی است، اما امروز از روی شانه های حال دیگر نحیف و لرزان پل "نمیر" نه تنها اتومبیل سواری بلکه کامیون با باری سنگین نیز اجازه عبور دارد. تلاشی بی ثمر برای گفتگو با مسئولان میراث فرهنگی دماوند طبق روال عادی برای تکمیل گزارشهایی از این دست باید به سراغ مسئولان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستانها رفت، اما تلاش خبرنگارجوان برای مصاحبه با مسئولان این سازمان در شهرستان دماوند نتیجه ای دربر نداشت، از این رو، موضوع را با شهردار بومی رودهن به عنوان یکی از دلسوزان شهر مطرح کردیم. شهردار رودهن در درباره این اثر تاریخی گفت: شهرداری رودهن مشکلات مربوط به پل "نمیر" و لزوم مرمت آن را با مستندات و تصاویر کامل به اداره میراث فرهنگی شهرستان دماوند ارسال کرده است. حمید محرمی ادامه داد: طبق صحبتهای نهایی آخرین نشست تسهیلات دائمی سفر شهرستان دماوند مقرر شد تا کارشناسان میراث فرهنگی در اسرع وقت برای ترمیم این اثر تاریخی اقدام کنند. وی بیان داشت: شهرداری رودهن نیز برای صیانت از بنای مذکور راهبندی در دو سوی پل برای جلوگیری از تردد خودروهای سنگین ایجاد می کند. محرمی آسفالت ریزی بر روی سنگفرش سطح روی پل را اشتباهی از سوی مدیران گذشته خواند و اضافه کرد: متأسفانه جمع آوری آسفالت کنونی کاری اگر نگوییم غیرممکن اما بسیار دشوار تلقی می شود، مگر آنکه دوباره روی آسفالت کنونی سنگفرش اجرا شود. |  |
↧
"نمیر"! به خاطر تاریخ زنده بمان
↧