توجه به بهداشت افراد جامعه جزو مواردی به شمار می آید که در هر اجتماعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، اما متاسفانه در برخی اوقات، آنچنان كه شايسته است به آن توجهي نميشود. کارشناسان معتقدند بی توجهی به این مهم می تواند منشاء بروز بسياري از نگرانی های اجتماعی و حتی در مواردی، جرايم و آسيبهاي اجتماعي شود. خوشبختانه در بسیاری از استان های کشور مسئولان امر به حساسیت های موجود در این عرصه پی برده و در تامین نیازهای اجتماعی برای حاکم کردن بهداشت و سلامت در میان شهروندانشان همت گمارده اند که استان اردبیل از جمله آنهاست. بنا بر تعریف سازمان بهداشت جهانی، تندرستی تنها فقدان بیماری یا نواقص دیگر در بدن نیست بلکه «تندرستی نداشتن هیچگونه مشکل روانی، اجتماعی، اقتصادی و سلامت جسمانی برای هر فرد جامعه است.» *** در قانون برنامه پنجم بر اجرای پزشک خانواده تاکید شده و قرار شده در دو سال اول اجرای این قانون باید زمینه عملیاتی آن اجرا شود به طوری که وزیر سابق بهداشت و درمان نیز بارها اعلام کرده بود که از این به بعد وزیر هم یک پزشک خانواده است. در این طرح شهروندان هر سال دو بار فرصت دارند در صورت نارضایتی از پزشک خانواده نسبت به تعویض و انتخاب جدید اقدام کنند. * همه زیر نظر پزشک استان اردبیل جزو اولین استانهای کشور است که در اجرای طرح پزشک خانواده موفق عمل کرده و توانسته است بسیاری از مشکلات و معایب احتمالی در زیرساخت های اجرای این طرح را برطرف کند. البته وزارت بهداشت ۶ هزار میلیارد تومان بودجه برای اجرای این طرح در نظر گرفته و منابع مورد نیاز برای اجرای طرح نیز پیشبینی شده تا در صورتی که بیمه با کسری اعتبار مواجه شد بتواند از طریق این اعتبار جبران مافات کند. در استان اردبیل و در شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر با فراخوانی که صورت گرفت، طرح پزشک خانواده آغاز شد، به طوری که ۸۳۳ هزار نفر در این مناطق زیرپوشش طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع قرار گرفتهاند و با توجه به پیش بینی ها تا پایان امسال تمام خانوارهای اردبیلی ثبت نام شده در این طرح، صاحب شناسنامه و پرونده الکترونیکی میشوند. مسئولان امور بهداشت و درمان اعلام کرده اند که در این استان، در حال حاضر ۱۶ هزار پزشک عمومی، ماما و کادر سلامت مشغول به فعالیت هستند که در شهرهای بالای ۲۰ هزار نفر نیز که شامل پنج شهر اردبیل، مشگینشهر، گرمی، پارسآباد و خلخال میباشد، بعد از سرشماری و جمعآوری اطلاعات و انتخاب پزشک خانواده از سوی خانوادهها این کار در مرحله نهایی قرار گرفته است. همچنین با هدف تامین زیرساخت ها جهت اجرای پزشک خانواده، ۷۵۰ دستگاه کامپیوتر خریداری و مرکز هدایت بیماران نیز با شماره تلفن ۱۵۹۰ راهاندازی شده است. قائم مقام وزیر بهداشت در استان اردبیل در این باره گفت: ما در مراکز روستایی موظف شدیم ۲۷۰ قلم دارو را تامین کنیم که در این زمینه سال گذشته ۲.۶ میلیارد تومان هزینه کردیم. فرهاد پورفرضی با اعلام اینکه هزینه اجرای طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع به همت بیمهها در طول یک سال ۱۰ میلیارد تومان است، خاطرنشان کرد: سطح اول خدمات اعم از ویزیت و دارو رایگان خواهد بود که بخش عظیمی از هزینهها و بار مالی این طرح شامل این بخش میباشد. علی خلیلاللهی مدیرکل بیمه درمان استان نیز با اشاره به اینکه اجرای طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع ۸ میلیارد تومان هزینه را برای بیمه درمان استان تحمیل خواهد کرد، گفت: ما در سال گذشته بیش از ۵۲ میلیارد تومان هزینه درمانی داشتیم که به نظر میرسد با اجرای طرح پزشک خانواده این هزینهها با توجه به رایگان بودن بسیاری از خدمات بیشتر شود. * داروی اضافه ممنوع بسیاری از کارشناسان معتقدند، با توجه به اینکه مصرف دارو در کشور بالاتر از حد معمول و استاندارد است و برخی خانوادهها نیز با توجه به اینکه در سلامت کامل به سر می برند اما نسبت به آن دچار تردید هستند. اجرای طرح پزشک خانواده میتواند به آنها این اطمینان را بدهد که در سلامتی شان شکی نیست و نیازی به مصرف داروهای گوناگون ندارند. استاندار اردبیل با اعلام اینکه چکاپ کردن سالانه در چندین نوبت برای اطمینان از سلامتی برای تمام اعضای خانواده نیاز است، گفت: پزشک خانواده این زمینه را فراهم خواهد کرد تا ما با یک چکاپ ساده بتوانیم از سلامتی خود اطمینان داشته و از بروز برخی مشکلات در حوزه سلامت ممانعت کنیم. نیکزاد با اشاره به اینکه در طرح پزشک خانواده بستههای پزشکی و درمانی خاص و امکانات سختافزاری مناسب تدارک دیده شده است تا فرد سلامتی خود را تضمین شده ببیند، یادآور شد: هر چند برخیها به اجرای این طرح شبهه وارد کرده و یا عملیاتی شدن آن را هزینهبر میدانند اما یقین داریم که در طرح پزشک خانواده به توفیقات واقعی دست خواهیم یافت. حس تندرستی در افراد تفاوت دارد و دو فرد در شرایط جسمانی یکسان ممکن است قضاوت متفاوتی در مورد تندرستی خود یا دیگران بکنند. برای نمونه یک فرد معلول میتواند خود را کاملاً تندرست حس کند در حالی که اطرافیانش او را تندرست نمی دانند. البته افرادی که بیماریهای شدید دارند معمولاً همیشه از سوی خود و دیگران تندرست بهشمار نمیآیند. * برخورد با تخلفات ویزیتهای دستهجمعی، رعایت نکردن استانداردهای بهداشت محیط، اخذ تعرفههای بیش از مقدار مشخص شده و نارضایتی مراجعه کنندگان به مراکز درمانی در اردبیل موجب شد تا از ابتدای امسال ۳۳۵ مطب و بیمارستان در این استان مورد بازدید قرارگیرند که از این میان، ۶۳ مطب که تخلفاتشان محرز شده بود با تذکر یا تعطیلی مواجه شدند. قائم مقام وزیر بهداشت در استان اردبیل در این باره گفت: ما در بررسیهای خود به این نتیجه رسیدهایم که ویزیت دستهجمعی، اغلب در پزشکان عمومی رایج است که به جد با عناصر دخیل در این حوزه برخورد میکنیم. وی به حمایت از شهروندان و بخصوص افرادی که محتاج نگاه ویژه هستند اشاره کرده و ادامه داد: برای ۳ هزار و ۴۰۰ بیمار نیازمند و ساکن در مناطق دورافتاده و روستایی بر اساس مصوبه سفر هیئت دولت کارت درمان صادر شد که این کارتها تا سقف ۵ میلیون تومان قابل شارژ بوده و تاکنون از این بابت ۳۵۰ میلیون تومان ارائه خدمات صورت گرفته است. در کنار این امر در بیمارستان امام خمینی(ره) نیز بالغ بر ۴.۵ میلیارد تومان برای بیماران خاص سرطانی، هموفیلی، تالاسمی و اماس خدمات درمانی و پزشکی ارائه شده که در این رابطه باید گفت، اردبیل از نظر درمان سرطان به عنوان یک قطب کشوری به شمار میرود. چندی پیش و بعد از پیگیریهای مستمر و به دنبال مصوبه دولت، دستگاه رادیوتراپی اردبیل خریداری و علیرغم تحریمها این دستگاه تحویل استان شد تا دانشگاه علوم پزشکی اردبیل به عنوان دومین دانشگاه در سطح کشور و خاورمیانه با استفاده از امکانات آن در درمان سرطان پیشقدم شود. البته این نکته را نیز باید متذکر شد که در سطح خاورمیانه دو کشور ترکیه و ایران موفق به راهاندازی این دستگاه شتاب دهنده درمان و پیشگیری از سرطانهای مختلف شده اند که برای خرید این دستگاه ۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان با ارز دولتی هزینه شده در حالی که قیمت کنونی آن بیش از ۸ میلیارد تومان است. رئیس دانشگاه علوم پزشکی اردبیل در این باره گفت: قطعاً با راهاندازی این دستگاه تا خرداد سال آینده به بیماران سایر استانها نیز سرویس ارائه خواهیم کرد و حتی قادر خواهیم بود برای بیماران کشورهای مجاور نیز سرویس درمانی ارائه کنیم. این دستگاه بر روی توده تومور متمرکز شده و نسبت به از بین بردن این تومورهای سرطانی و در آستانه پیشرفت اقدام لازم را انجام میدهد. پورفرضی به راهاندازی بیمارستان صحرایی در گرمی و نتایج مثبت این مجموعه بعد از زلزله آذربایجان نیز اشاره کرد و تاکید کرد: خدماتی که در این راستا انجا میشود خدمات رایگان است. * بیمارستان یا موزه چندی پیش خبری در رسانه ها پیچید که ساختمان بیمارستان فاطمی اردبیل به میراث فرهنگی این استان واگذار خواهد شد، اما در زمانی کوتاه بعد از انتشار این خبر، پورفرضی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی اردبیل با تکذیب شایعه واگذاری این ساختمان گفت: ساختمان بیمارستان فاطمی با قدمتی ۱۰۰ ساله متعلق به دانشگاه علوم پزشکی است. هرچند میراث فرهنگی درخواست کرده که این ساختمان به دلیل قدمت تاریخی اش به این مجموعه واگذار شود اما به دلیل محدودیت فضاهای درمانی انجام این کار امکانپذیر نیست. لازم به توضیح است، در حال حاضر احداث ساختمان جدید بیمارستان فاطمی با توجه به فرسوده بودن ساختمان فعلی برنامهریزی شده و هم اکنون در مرحله پیریزی است. اما هنوز هم خبرهایی به گوش می رسد که بعد از نقل مکان بیمارستان فاطمی به ساختمان جدید، ساختمان فعلی به موزه سلامت تبدیل خواهد شد.