| بدون شک “راه”ها یکی از عوامل اصلی و مهم در توسعه اقتصادی هر جامعه ای به شمار می آیند و شکوفایی صنعت و اقتصاد، و در کنار آن، ارتباطات اجتماعی و بازرگانی حاصل همین رگهاییست که نقاط مختلف کشور را به همدیگر و مجموعه آنها را به قلب و مرکز وصل میکند. به غیر از مبادلات بازرگانی، راه ها در بسط دانش، فرهنگ وبهداشت و تبال تکنولوژی هم نقش موثری دارند، به همین دلیل راه و راهسازی بعنوان پایه و اساس اقتصاد معقول هر جامعه مورد توجه قرار دارد. پس بیراه نیست اگر بگوییم كه راه را وسیله جابجا كردن ثروت نامیده اند. * دردی بنام جاده وقتی برف سنگینی می بارد یا سیل ویرانگری می آید و یا زلزله ای خرابی های بی شماری برجای می گذارد، اولین جمله ای که در خبرها عمق فاجعه را نشان می دهد این است که "تمام راه های مواصلاتی مسدود شده!" اگر تمام پروژه های عمرانی را در کنار یکدیگر بچینیم، حتما راه سازی یكی از مهمترین بخش ها در ایجاد پیشرفت و بالا بردن مولفه های شاخص توسعه اجتماعی است و عدم بستر سازی مناسب در خصوص افزایش كیفی و كمی جاده های كشور باعث بوجود آمدن مشكلات بیشماری در زندگی اقشار مختلف جامعه می شود. کسانی که مجبورند برای امرار معاش، در طی شبانه روز ساعتها در خیابانها و جاده های کشور باشند، یا آنهایی که عزیزانی را بر روی آسفالت های سیاه راه ها از دست داده اند، خوب می دانند که عدم اجرا و ساماندهی مسیرهای رفت و امد کشور، چه درون شهری و چه برون شهری، رابطه مستقیمی با آسایش وجان مردم دارند. اما از طرف دیگر باید راه ها و جاده های کشور را تجربه کرد تا پی برد که مسئولان نیز تا چه حد به سالم و استاندارد بودن آنها اهمیت می دهند و چقدر اعتقاد دارند که "راه وسیله جابجا کردن ثروت است." * مرگ در مسیر ثروت! متاسفانه امروز هیچ خیابان، جاده یا بزرگراهی را نمی توان یافت که از ابتدا تا انتها بصورت استاندارد و بدون عیب و نقص باشد. از کمبود نور و نصب نشدن گارد ریل و تابلوهای راهنمایی و رانندگی گرفته تا وجود دست اندازها و چاله چوله ها و...، که جملگی علاوه بر بروز حوادث ناگوار باعث شده، راه را در ایران ناامن و غیر قابل اطمینان برای هر نوع جابجایی معرفی نماید. اما کار وقتی پیچیده تر می شود که تابلوی "کارگران در حال کار هستند" یا "جاده در دست تعمیر است" اطلاع می دهد که بخشی از جاده مسدود است و حالا باید ترافیک را هم به دیگر معضلات راه ها اضافه کرد. بارها و بارها مشاهده شده که تعمیر بخشی از بزرگراه ها، ماه ها به طول می انجامد و نصب یک پل یا احداث یک زیرگذر یا روگذر، مدت های مدیدی رفت و آمد را با اخلال مواجه می کند. از منظر کارشناسان و صاحبنظران هرگونه دیرکرد در انجام و تاخیر در اجرای پروژه های راهسازی هر چند مشکلات و گرفتاری های زیادی برای شهروندان به همراه دارد اما مهمتر از آن، زمینه برنامه ریزی برای آینده را نیز از بین می برد. طولانی شدن زمان طرح‌های نیمه تمام ملی و استانی علاوه بر تحمیل زیان های هنگفت به اقتصاد ملی باعث ایجاد مشكلات متعدد برای برنامه ریزان و مجریان پروژه های بعدی نیز می شود. * آمارها چه می گویند؟ بر اساس گزارشی که چندی پیش مركز پژوهش‌های مجلس در راستای بررسی لایحه بودجه سال ۹۱ منتشر کرده، آمده، روند تحقق و خاتمه طرح‌های عمرانی از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۰ نشان می‌دهد طی این سال‌ها به طور متوسط از ۴۷۳ طرح عمرانی كه باید به صورت سالانه در كشور به پایان برسند، تنها ۲۸ درصد، یعنی معادل ۱۳۴ طرح به اتمام رسیده و ۷۲ درصد طرح‌ها خاتمه نیافته و هزینه‌ای معادل ۷۵/۵۹ هزار میلیارد تومان، مازاد بر پیش بینی قوانین بودجه بر اقتصاد كشور تحمیل شده است. براساس همین گزارشات در بین ۳۵۱۳ پروژه عمرانی ملی تنظیم شده، ۱۱۳۷ پروژه عمرانی، پیشرفتی زیر ۴۰ درصد داشته‌اند والبته گزارش فوق در برگیرنده تنها ۷۰ درصد از پروژه‌های عمرانی در سطح ملی است كه در زمان تدوین این آمارها مورد بازرسی و نظارت قرارگرفته‌اند و می‌توان استنباط كرد میزان پروژه‌های با پیشرفت زیر۴۰ درصد بیش از ۳۹ درصد بود. * قصه پر غصه اعتبارات بحث بودجه و عدم اختصاص اعتبار به پروژه ها، دردیست که تمام طرح ها به آن دچارند و تاخیر در اتمام پروژه ها حاصل همین اتفاق است. البته در كنار موضوع بودجه و عدم تزریق اعتبارات، عوامل دیگری نظیر ضعف دستگاه‌های اجرایی در انجام وظایف عمرانی محوله و مشكلات پیمانكاری در تاخیر اجرای این طرح ها نیز اثرگذار هستند اما این مشكلات در برابر كمبود بودجه آنقدر به چشم نمی آیند. مرکز پژوهش های مجلس نیز در گزارشی اعلام کرده عدم تخصیص بودجه به پروژه ها، چیزی حدود ۳۶ درصد از کل مشکلات را در به نتیجه نرسیدن آنها به خود اختصاص داده است و بر اساس اعلام رسمی وزارت راه و شهرسازی در بخش آزاد راه ها در حال حاضر ۲هزار و ۲۰۰ كیلومتر آزاد راه در كشور وجود دارد و بیش از ۳ هزار كیلومتر نیز در دست اجرا و مطالعه است؛ طرحی كه به گفته معاون وزیر راه و شهر سازی برای دست یابی به آن تا پایان برنامه پنجم توسعه به ۳۸۸ هزار و ۷۵۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز است. باید قبول کنیم که سرعت فرسایش جاده ها بیش از سرعت بهسازی آنهاست و نبود نگاه جامع و كلان نگر و عدم تامین منابع در کنار اعمال سلایق مختلف، بحث راه سازی را با موانع جدی مواجه کرده است. به هر حال با تاسف فراوان باید گفت، وجود تصادفات گسترده در سطح جاده های كشور، نشانگر عدم پاسخگویی جاده های به نیاز های این بخش است. نقاط حادثه خیز فراوانی در كشور وجود دارد و فرآیند حذف این نقاط با كندی بسیار پیش می رود، هرچند در توسعه و بهسازی راهها نیز به حرکت های جدی تری نیاز است. |  |
↧
مسیر جابجایی ثروت مسدود است
↧