شايد از خوزستان گذشته باشيد ، شايد خارك را از نزديك ديده باشيد، شايد براي شما هم مثل من استشمام بوي دريا از روي سكوي نفتي آرزويي دست نيافتني باشد، شايد كارگران شركت نفت را ديده باشيد ، روزها خسته زير آسمان بي رحم آفتابي يا شب ها در سرماي استخوان سوز و ياحتي در مه و هواي نمناك و شرجي خليج فارس ، از نفت شهر كرمانشاه تا سكوئ نفتي ابوذر در درياي عمان هر لحظه در حال پمپاژ خون به رگ هاي اقتصاد اين ملك پهناورند اما، با قاچاق و صادرات غير قانوني پرارزش ترين فرآورده هاي نفتي تنها عده اي تن مي پرورانند كه هرگز حتي بوي آن را نيز استشمام نكرده اند. به گزارش رسمي ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز، انواع مواد سوختي هم اکنون در صدر کالاهایی است که از ایران به کشورهای مجاور به خصوص افغانستان، پاکستان ، عراق و تركيه مخفيانه و يا حتي گاهي در روز روشن با استفاده از ترفندهاي غير معمول غير قانوني صادر می شود و خسارات جبران ناپذیری بر رشد و توسعه اقتصادي کشور وارد می کند . اختلاف قيمت سوخت در داخل و خارج از كشور، نبود نظارت كافي بر عرضه، توزيع و حمل و نقل اين فرآورده در مرزهاي شرقي و غربي و همچنين عدم برخورد قاطع و وجود خلاء هاي قانوني در مجازات و خلع يد قاچاقچيان از اين محصول ،در سال هاي اخير عامل اصلي افزايش قاچاق و همچنين منشاء عمده عدم توفيق نهاد هاي نظارتي در مهار اين پديده بوده است. وجود اسكله هاي مخفي، عدم توانايي نظارت بر همه مرزهاي شرقي به علت گستردگي و كمبود امكانات ، استفاده از احشام سرگردان از جمله شتر براي عبور دادن سوخت از مرزها و همچنين در برخي موارد جعل پلمب گمرکي و صادرات ظاهرا قانوني فرآورده هاي سوختي از مبادي رسمي مرزي تحت عنوان قیر و يا نفت كوره (كه منع صادراتي ندارند) از جمله راهكارهاي فرار از قانون توسط متخلفان است، كه پس از رهگيري و توقيف چند محموله چشمگير در سال هاي اخير افشا شده اند. **** صادارت به جاي واردات سوخت قاچاق در نوار مرزي شرق كشور از سيستان تا خراسان شمالي، جزو معدود کالاهایی است که از آن سوی مرزها نمی آید بلکه با روشهای مختلف از ایران به پاکستان و افغانستان فرستاده می شود تا باك قاچاقچيان سلاح و مواد مخدر را ارزان تر پر كند. هر چند با سهمیه بندی بنزین میزان قاچاق اين محصول تا حدودی کاهش یافته است اما همچنان قاچاق سوخت در صدر ليست تخلفات اقصادي قرار دارد و با توجه به نظارت بر عرضه بنزين به صورت هوشمند و مديريت شده امروز گازوئيل (نفت گار) بيشترين سهم قاچاق را به خود اختصاص داده است. طی ماه های اخیر ور در پي نواسانات نرخ ارز و كاهش برابري ارزش پول ملي و در نتيجه كاهش قيمت تمام شده سوخت داخلي نسبت به فوب منطقه (قيمت مرجع عرضه فرآورده هاي نفتي در خاورميانه)، قاچاق سوخت به مهمترین زمینه ي سودجویی تبديل شده است و متخلفان سوخت را با قیمت اندک در این سوی مرزها تهیه و تنها چند كيلومتر آنسوتر به دلالان ، چندین برابر قیمت می فروشند و از این راه سود هنگفتی به جیب می زنند كه برگشت پول حاصل از اين كار در بازه زماني بين شش ماه تا يكسال گذشته بيشتر به صورت ارز قاچاق براي تضعيف بازار داخلي و پايين آوردن ارزش پول ملي از طريق اخلال در نظام ارزي ديده شده است؛ هر چند اين ورش پول شويي در ماه هاي اخير به علت نظارت بيش از پيش نظام بانكي بر نقل و انتقال پول قابليت گسترش علني نداشته اما، توانسته است زمينه سازي لازم براي تامين ارز مورد نياز قاچاق ديگر كالاهاي اساسي را فراهم كند کرمان معبر قاچاق هزاران ليتر سوخت دادستان عمومی وانقلاب سیرجان چندي پيش در گفت و گو با خبرگذاري ها در خصوص آخرین محموله سوخت قاچاق توقيفي در این شهرستان از توقیف ۱۵۰ هزار لیتر سوخت قاچاق خبرداده و گفته بود :قاچاقچیان قصد داشتند با استفاده از پنج دستگاه تریلر حمل سوخت قانوني این میزان سوخت را قاچاق کنند. مهدی بخشی با تقدير از هوشیاری سربازان گم نام امام زمان(ع) و شناسایی این باند بزرگ قاچاق سوخت اعلام كرد خوشبختانه از انتقال این سرمایه ملی به خارج از مرزها جلوگیری شده است. بخشي با بيان اينكه قاچاق و اقتصاد زیر زمینی یکی از معضلات اصلی در بررسی مسائل اقتصادی است و قاچاق سوخت یکی از مظاهر این اقتصاد است که در نهایت صدمه جبران ناپذیری به بدنه اقتصادی کشور می زند، ادامه داد: خوشبختانه با سهمیه بندی سوخت تا حدودی قاچاق اين محصول کنترل شده است اما همچنان قاچاق سوخت و فروش بنزين قاچاق در گوشه و كنار استان هاي شرقي به گونه ای شغلی کاذب تبدیل شده و این معضل اقتصادی می تواند تبعات اجتماعی و امنیتی نیز داشته باشد و بايد پيش از آنكه به يك آفت عمومي تبديل شود براي مقابله با اثرات آن برنامه ریزی ویژه اي صورت گيرد. البته دادستان بم نیز چندی قبل از کشف ۲۰ هزار لیتر سوخت قاچاق خبر داده بود. محمد رضا سنجری با بيان اينكه این میزان سوخت از تهران به سمت مرزهای سیستان و بلوچستان در حال انتقال بود که در کرمان شناسایی و توقیف شد، گفت : این میزان سوخت با جعل پلمب گمرک و به عنوان قیر به سمت مرز در حال انتقال بوده است اما با توجه به نظارت ماموران كمرگ شناسايي شد. همچنين فرمانده نیروی انتظامی استان کرمان از کشف ۲۲۰ هزار لیتر سوخت قاچاق در جنوب کرمان خبر داد و گفت :این میزان سوخت در جنوب استان کرمان و در قالب یک مانور مبارزه با قاچاق سوخت کشف شده است. سردار حسین چناریان با بيان اينكه این نوع قاچاق موجب هدر رفت سرمایه ملی می شود و به همین دلیل به شدت با این پدیده مبارزه مي شود و کشفیات صورت گرفته نیز نشان دهنده همین امر است، افزود: وجود برخی بسترهای قاچاق سوخت را دلیل بروز این پدیده دانست و از توقیف ۶۰ خودرو در این راستا خبر داد. برخورد با تمامی توان استاندار کرمان با بیان این که اقدامات خوبی در راستای برخورد با قاچاق کالا و ارز در جنوب کرمان انجام شده است، گفت: مسوولان باید با تمامی توان با این پدیده شوم برخورد کنند. اسماعیل نجار در نشست کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز جنوب کرمان که با حضور فرمانداران و جمعی از مدیران کل در جیرفت برگزار شد، افزود: در برخورد با کالای قاچاق تاکنون دستگاههای اجرایی به همراه نیروهای نظامی و انتظامی اقدامات بازدارندهای را انجام داده اند که این موضوع در برخی موارد موجب کاهش میزان قاچاق شده است. وی با اشاره به اقدامات بازدارنده و مبارزه با سوخت قاچاق در جنوب کرمان توسط نیروی انتظامی، تصریح کرد: این اقدامات علاوه بر این که سبب شده تا محل های ذخیره سوخت کشف شود تا حد زیادی موجب کاهش قاچاق سوخت نیز شده است. اختلاف قیمت دلیل اصلی قاچاق از آنجا كه اقتصاد ایران از دير باز بر مبنای نفت شکل گرفته است ، همه اقداماتی كه در راستای رفع این وابستگی صورت گرفته همچنان نتوانسته پایه اقتصاد کشور را از وابستگي به اين سوخت فسیلی قطع كند و بي شك نمي توان به سادگی اجازه قاچاق این میزان سوخت را که بخش عمده ای از سرمایه ملی است داد. سوخت از عوامل اصلي رشد و توسعه اقتصادي است و بهره مندي تنها برخي كشورهاي معدود از اين موهبت الهي باعث ايجاد اختلاف قيمت هاي چشمگير در بهاي عرضه اين محصول در داخل و خارج از كشور شده و همین امر نیز موجب كسب سود سرشاری ازقاچاق سوخت شود، بطوریکه هم اکنون سوخت در صدر لیست کالاهای قاچاق شده از داخل به خارج از کشور است هر چند كارشناسان دلیل منشاء اصلي گرايش به قاچاق هر نوع كالاي داراي ارزش اقتصادي را اختلاف قيمت در مبداء و مقصد انتقال محصول مي دانند اما نمي توان از نقش خشکسالی و مشکلات عدیده اقتصادی برای کشاورزان مناطق شرقی کشور چشم پوشی کرد، دقیقا از همین نقطه ضعف است که قاچاقپیان و سوداگران عمده اقتصادی سوء استفاده می کنند و از نیاز مالی مردم بومی در راستای قاچاق سوخت به مرز نهایت استفاده را مي برند و درنهایت مردم بومی شرق کشور می مانند و زمینهای کشاورزی خشک شده و ثروتی ملی بر باد رفته و پولهای هنگفتی که هر روز سود جویان را حریص تر می کند. شايد بايد به همه دلايل زمينه ساز صادرات غير قانوني فرآورده هاي سوختي بايد ضعف هاي فرهنگي و مشكلات اقتصادي را نيز افزود زيرا از يك سو اختلاف چشمگیر قیمت سوخت در ایران با سایر کشورهاي شرق كشور به خصوص افغانستان و پاکستان و از سوي ديگر مشكلات اقتصادي ناشي از نبود درآمد پايدار در اين مناطق منجر به گرايش مردم به سمت قاچاق اين محصولات شده است. با آنكه تاکنون آمار رسمی و مشخصي از ميران قاچاق در مرزهای شرقی ارائه نشده اما برآيند آمار كشفيات نيروي انتظامي نشان می دهد این نوع قاچاق به صورت فعال ادامه دارد و ادامه قاچاق سوخت به خصوص گازوئیل موجب ثروتمند شدن عده زیادی از سود جویان شده ،در حالی که در نهایت تعداد کثیری از مردم منطقه با هدر رفت این ثروت بومی با مشکلات ناشی از بیکاری و کمبود آب رنج می برند .