چشمه اعلاء دماوند در فاصله ۳۵۰۰ متری مرکز شهر دماوند، در دامنه ارتفاعات شمال غرب آن، میان یکی از دره هایی که آبریز آن از غرب به شرق امتداد دارد و به رودخانه مرکزی دماوند متصل می شود، واقع شده است. سر منشا حیات در این منطقه چشمه آب گوارایی است که ضمن زایش حیات گیاهی و انسانی، زیبایی، طراوت و صفایی خاص به این مکان زیبای گردشگری بخشیده است. سایت گردشگری چشمه اعلا یکی از بارزترین جلوه های گردشگری شهرستان دماوند و استان تهران محسوب می شود از این رو درخواستها برای حفظ و توسعه آن بسیار و به تبع آن باید تلاش ها نیز جدی تر باشد. *** بی شک یکی از بارزترین جلوه های گردشگری شهرستان دماوند، استان تهران و حتی کشور را می توان چشمه اعلاء دماوند دانست که همواره عرصه طبیعی زیبا، باصفا و خاطره انگیز آن پیوند ناگسستنی با این شهرستان داشته و دارد. آب این چشمه که اعلا نام دارد از زیر صخره سنگی می جوشد که دارای صلابت و استحکام زیادی است و گفته می شود این چشمه که آب آن قبلا خیلی بیشتر از این مقدار بوده، برای مردم احترام خاصی داشته و گرامی اش می داشتند. محوطه پیرامون چشمه امروزه به مجموعه وسیعی تبدیل شده که علاقه مندان به طبیعت و خستگان از زندگی شهری را هنگام غروب و روزهای تعطیل گرد خود جمع می کند و ضمن ایجاد اشتغال برای بسیاری از افراد که به مسافران خدمات ارائه می دهند، برای مردم نیز موجبات تنوع، طراوت و تجدید قوا را فراهم می سازد. اما این چشمه به علت فقدان مدیریت ثابت و تغییرات پیاپی از سوی ادارات مربوطه رنج نابسامانی های بسیاری را به خود دیده است. سارا رجبی یکی از ساکنان این منطقه که سال هاست در اطراف این مکان گردشگری سکونت دارد، در مورد عمده مشکلات این مکان گفت:زمانی اجتماع زباله های شهری، فقدان سرویس های بهداشتی، آلودگی حوضچه های میانی سایت، نبود امکانات لازم برای رفاه حال گردشگران و... در ردیف نخست کاستی های چشمه اعلاء محسوب می شد و اکنون برخی از مشکلات رفع شده و برخی مشکلات دیگر همچنان به قوت خود باقی است. احیای چشمه بار با طرح و برنامه شهردار دماوند از ساماندهی و زیباسازی مکان تفریحی و گردشگری چشمه اعلا با طرح و برنامه ایی مدون در آینده خبر داد و با اشاره به اهمیت سایت گردشگری چشمه اعلا به عنوان یک مکان تفریحی، گفت: شهر دماوند از جمله شهرهای گردشگری استان تهران با ظرفیت های مطلوبی است که می تواند با داشتن ویژگی های بارز گردشگری در استان چون نگینی بدرخشد. مرتضی همتی تاکید کرد: چشمه اعلا دماوند دارای عرصه های طبیعی زیبا، باصفا، و خاطره انگیز است که با فراهم سازی امکانات کافی و مناسب در بخش های رفاهی، اقامتی و گردشگری هم برای شهروندان و هم مسافران روزی به یاد ماندنی و خاطره انگیز را فراهم می کند. بنا به گفته این مقام مسئول در راستای ساماندهی این مکان گردشگری اعتباری بالغ بر سه میلیارد ریال در نظر گرفته شده است و با مشارکت بخش خصوصی و تامین اعتبارات کافی مقرر شده طرحی در راستای تغییر و تحول در سایت چشمه اعلا صورت گیرد که می تواند نقش موثری در ساماندهی این منطقه گردشگری داشته باشد. پروژه ساماندهی به چشمه اعلا در سه فاز به اجرا می رسد که فاز اول پروژه در دو بخش اجرای طرح سردر ورودی سایت و همچنین مسیر دسترسی به این مکان گردشگری است که به صورت سنگ فرش انجام می شود و نیز ایجاد یک مسیر پلکانی در وسط پیاده راه برای عبور نهر آب جانمایی شده که طراوت خاصی به حال و هوای سایت می دهد. در فاز دوم، مسیرهای بالادستی پروژه به ویژه در قسمت شمالی سایت که اینک وضع نابسامانی دارد باغ راهی برای عبور پیاده روها در آن تعبیه خواهد شد و در امتداد هر یک از مسیرها نیز سکوهایی برای استراحت مسافران و گردشگران ایجاد می شود. شهردار دماوند با اعلام مطالب فوق افزود:در فاز سوم پروژه هم به بخش ساماندهی محوطه اصلی و چشمه پرداخته خواهد شد. محوطه وسیعتر می شود به دلیل شهرت فراوان مکان گردشگری چشمه اعلا در داشتن آبی گوارا و باخاصیت دارویی، بخش عمده ای از این پروژه به آب نما اختصاص می یابد و در فاز سوم این سایت مقرر شده است حوضچه ای هشت ضلعی با داشتن فواره ای در وسط آن احداث شود که با اتصال چهار مسیر آب به این حوضچه به طرح طراوت و شادابی خاصی خواهد داد. این مکان گردشگری سال هاست به علت نداشتن مدیریت پایدار ساماندهی مناسبی نشده به طوری که هر ساله بدون داشتن برنامه ای اصولی با اجرای طرح های متعدد و ناپایدار نسبت به بهبود این مکان هزینه می شد، ولی اجرای این طرح و نیز حفظ و حراست از آن، چشمه اعلا را تا مدت ها باطراوت و شاداب نگاه خواهد داشت. همتی با بیان اینکه در ادامه مذاکره شهرداری با مالکان مراتع و زمین های اطراف سایت، این محوطه وسیع تر و اطراف چشمه ساماندهی می شود گفت: شرایط موجود در این مکان تفریحی شایسته مردم شهر نیست و یکی از موانع توسعه گردشگری چشمه اعلا تعدد مدیریت ها در آن بوده که این مهم رشد و توسعه مرکز گردشگری را سال ها بدون تغییر کرده است. چشمه اعلاء دماوند با وجود زیبایی خاصی که دارد از برخی امکانات مورد نیاز بی بهره است و به دلیل نداشتن برخی نیازهای منطقه گردشگری و ایجاد مشکل برای بسیاری از مسافران، از اعتبار آن قدری کاسته شده است که امید می رود با مدیریت و برنامه ریزی جدی از سوی مسئولان و رفع مشکلات و تامین نیازهای مسافران همچون گذشته به مکان گردشگری مناسبی برای حضور مسافران از اقصی نقاط کشور و استان باشد.